دوره‌های آموزشی خانواده مهر من

زیر سه ساله ها :

رشد جسمی – حرکتی :

فعالیتهایی که کودک تحت عنوان بازیهای جسمی – حرکتی انجام می دهد، در پرورش نیروی جسمی و حواس او تاثیر زیادی دارد.

از نظر جسمی – حرکتی می توان گفت از طریق بازی،حواس پنجگانه کودک پرورش میابد و به دلیل بازی های تخلیه هیجانی انرژی مازاد کودکان تخلیه می شود.

این بازیها باعث می شود تا نظام ارگانیک بدن از قبیل دستگاه گردش خون،گوارش،تنفس،بافت استخوانی،غدد داخلی و عصبی بصورت هماهنگ رشد یابند.

بازی های جسمی – حرکتی نقش تعیین کننده ای در این موارد دارند:

1-رشد هماهنگی دستگاهها و اعضای مختلف بدن

2-تقویت حواس پنجگانه کودک

3-مصرف انرژی مازاد

4-آگاهی از توانمندی های فکری و بدنی خود ( شناخت بدن )

 

• نمونه تمرین برای تقویت رشد جسمی – حرکتی :

1-بازی خانه امن:

با هر وسیله ای که در اختیار دارید مثل طناب ، ملحفه، صندلی و... زمین را به دو قسمت تقسیم کنید، یک قسمت زمین بازی شما و یک قسمت زمین بازی کودکانتان. مقداری توپ یا پارچه در هر دو طرف زمین قرار دهید، با اعلام " شروع " باید طرفین زمین خود را پاک نگه دارند و توپ و خرده پارچه ها را به زمین دیگری پرتاب کنند؛ به فواصل زمانی معین بازی را نگه دارید و اوضاع پاکی زمین را بررسی کنید!

2-بازی سرعت عمل:

تعدادی وسیله در ابعاد و وزن های مختلف از کوچک و سبک گرفته تا بزرگ و سنگین در طرحی قرار بدهید، از کودک بخواهید با اعلام شما یا شروع موسیقی وسایل را از طرفی به طرف دیگر ببرد.

این بازی را در هر مرحله سخت کنید.مثلا":

1-در مسیر حرکت کودک موانعی قرار دهید تا راه رفتن او سخت تر شود و نیاز به تمرکز داشته باشد.

2-وسایل را در ارتفاع های متفاوت قرار دهید.

3-وسایل را جلو و عقب و نا مرتب قرار دهید و از کودک بخواهید همین ترتیب را در طرف دیگر حفظ کند.

3-ساخت دست و پای غول پیکر:

با کارتن – مقوا یا کیسه های بزرگ،دست و پای بزرگ برای کودک بسازید و از او کارهای مختلفی را در خواست کنید. با وجود بزرگی دست و پا انجام دستورات کار سختی خواهد بود.مثلا" لیوان آب بیاورید یا از پله بالا و پایین برود.

کودک نیاز به تمرکز زیادی برای انجام حرکات دارد.

4-بادکنک های کیسه ای:

تعدادی کیسه در سایز های مختلف را باد کنید و از کودک بخواهید در یک بازه زمانی مشخص (بهتر است همراه موسیقی باشد که هیجان کودک را بیشتر می کند) آنها را بترکاند.

این بازی برای تقویت عضلات دست بسیار عالی است. در مرحله بعد می توانید از کودک بخواهید تنها با استفاده از پا، کیسه ها را بترکاند.

 

آموزش های پایه :

با بزرگ تر شدن کودکان ، نیاز های آنها با توجه به مراحل رشد، تغییر می یابد؛ در این سن اهمیت پیگیری آموزشهای پایه بسیار مهم است.

این آموزشها، شامل مفاهیم عمومی رنگ ها،اشکال،حیوانات ،خوراکی ها و... است. افزایش دایره لغات کودکان یکی از اهداف مهم این گروه سنی است.

 

• نمونه تمرین برای آموزش های پایه :

1-گویش ها :

اگر در تعطیلات به سفر می رویدحتما" کاری کنید که کودک در معرض شنیدن گویش های محلی آن منطقه قرار گیرد و حتی بعضی کلمات ساده را با گویش های مختلف به کودک آموزش دهید.

سفر فرصت های بسیار نابی را ایجاد می کند که باید از هر لحظه اش برای "رشد " بهره برد.

2-باران :

فصل بهار با باران های قشنگش معروف است. از کودک بخواهید تنها با بدنش مراحل چرخه باران را نشان دهد از حرکت ابرها گرفته تا باد و شدت بارانهای مختلف.

3-پیدا کردن رنگ ها :

هر جا که باشید فصل بهار،جشنواره رنگهاست.حتی در عید دیدینیها هم در تنوع لباس های مهمان ها می توان طیف رنگ ها را دید. با کودکتان دنبال رنگ ها باشید و رنگهای مختلف را بشمارید.

 

تقویت حواس پنجگانه:

حواس در زندگی روزمره همه ما نقش مهمی ایفا می کند. رشد حواس پنجگانه از بدو تولد آغاز شده و تا پایان عمر می تواند ادامه یابد؛ اما دوره طلایی رشد، در دوره قبل از دبستان است.

عملکرد مناسب مغز به یکپارچگی خوب حواس بستگی دارد. پس اگر اطلاعات حسی با دقت و بطور کافی پردازش نشود، به نوبه خود بر کارایی عملکرد مغز تاثیر می گذارد.

بنابراین با هماهنگ کردن چشم و دست و کنترل حرکتی و ادراک بصری ، فضایی و مسائل تعادلی لمسی و توانایی بصری – حرکتی و توانایی جهت گیری می توان گروهی از نا توانی های نوشتن، خواندن، هجی کردن و اختلالات ریاضی را درمان کرد.

هرچه کودکان در زمینه دریافت و پرداخت محرک های ورودی کارآمدتر شوند، در فهم و درک محیط  و در نتیجه در بیان و توصیف خود توانا تر خواهند بود.

• نمونه تمرین برای تقویت حواس پنجگانه:

1-تقویت حس بینایی:

در هر محلی هستید ( خانه – سفر – ماشین و...) این بازی سرگرمی بسیار عالی است، ضمن اینکه حافظه و دقت بینایی کودک را بسیار تحریک می کند.

از کودک بخواهید هر وسیله ای که می بیند را نام ببرد. (از کوچکترین تا بزرگترین).

برای هیجان انگیز تر شدن ، بازی را تبدیل به مسابقه بین چند نفر از اعضای خانواده کنید.

می توانید در هر نوبت بازی را سخت تر کنید، مثلا" انتخاب وسایل را محدودتر کنید، وسایلی که فقط روی زمین قرار دارد را نام ببرد یا وقتی در ماشین هستید به سرعت هر چه  را که می بیند  به شرطی که تکراری نباشد بیان کند.

2-تقویت حس شنوایی: پیام های در گوشی!

این بازی ساده و بسیار مهم ضمن تقویت حس شنوایی، تمرکز کودک را نیز تحریک می کند؛ هر چه تعداد افراد بیشتر باشد هیجان بازی بیشتر است.

کلمه ای را در گوش کودک بگویید و بخواهید به نفر بعد منتقل کند و اینکار تا نفر آخر ادامه پیدا کند تا نفر آخر کلمه را با صدای بلند بگوید.

هر چه کلمه سخت تر باشد یا از جمله به جای کلمه استفاده کنید، دقت و حافظه شنیداری بیشتر تحریک می شود.برای هیجان انگیز تر شدن می توان از نفر آخر خواست که آن کلمه را نشان دهد و یا آن جمله ای که شنیده را انجام دهد تا بقیه درستی آنچه را که شنیده است را تایید کنند.

3-تقویت لامسه :

مثل هم ها :

از کودک بخواهید با لمس کردن،اشیاء دم دستش را طبقه بندی کند. مثلا " زبر ها کنار هم- نرم ها کنار هم و...

این بازی اگر در طبیعت انجام شود، تجربه بسیار هیجان انگیزی خواهد بود.

*** تمرینات مربوط به تقویت بویایی و چشایی به دلیل آلرژی زا بودن خصوصا" در فصل بهار، با صلاحدید خانواده ها انجام شود ***

 

رشد شناختی:

به مجموعه تغییرات کمی و کیفی که از لقاح تا مرگ ادامه دارد، "رشد " گفته می شود و شناخت شامل چیزهایی می شود که می دانیم یا به آن می اندیشیم.

اما رشد شناختی تغییرات منظم و تدریجی در پردازش ذهنی است که باعث پختگی می شود، تغییرات خاصی که عامل اساسی آن گذشت همراه با تکامل و نظام یافتگی سیستم عصبی است که با کسب شایستگی ها و توانایی ها آن رفتار ظاهر می شود.

 

 

 

• نمونه تمرین رشد شناختی:

1-تقارن یابی:

وسایل را روی زمین یا کاغذ به گونه ای قرار دهید که کودک بتواند قرینه آنها را یا روی زمین یا روی کاغذ بکشد.

2-چرایی ها :

یکی از پدیده های جدید که کودک در این تعطیلات می بیند را بطور کامل بررسی کنید. مثلا" علت شیب سقف ها در برخی نقاط کشور – بررسی زندگی حشرات مثل مورچه یا زنبور.

نکته مهم در این فعالیت ایجاد " چرایی " در ذهن کودک است و نه آموزش.

پروسه را طوری برای کودک ایجاد کنید که هر مرحله کودک با " چرا " ی تازه ای رو به رو شود و فقط امکان رسیدن به پاسخ را برایش فراهم کنید.

در پایان تعطیلات از هر کدام از کودکان منتظر شنیدن دلایل یک " چرایی " جدید هستیم و میزان تلاش کودکان را برای یادگیری های جدید ارزیابی می کنیم.

 

 تقویت مهرت های فردی:

هر چقدر توانایی فردی کودک بیشتر باشد،بهتر و زودتر آماده جداشدن از مادر و اجتماعی شدن می شود.

مهارتهای فردی از موارد بسیار ساده گرفته تا موارد پیچیده باید در مرحله رشدی مناسب تمرین شود.

گاهی علت اصلی وابستگی کودکان ، عدم داشتن مهارت فردی کافی آنهاست.

 

• نمونه تمرین برای تقویت مهارتهای فردی :

1-طرف راست و چپ بدن :

از کودک بخواهید یک فعالیت مشخص را با هر دو طرف بدنش انجام دهد.مثل باز و بسته کردن زیپ یا پوشیدن انواع لباسها هر بار با یک طرف بدن.

2-لیست مهارتهای من:

با کمک کودک یک لیست از مهارتهای تک تک اعضای خانواده تهیه کنید و بعد از تعطیلات برای ما بفرستید.

 

آموزش مادرانه 1:

زیر سه ساله ها :

 " قشقرق  " چیست ؟

قشقرق : ابراز خشم مهار نشده و پر خروش کودک با جیغ و داد و فریاد و گریه کردن و مشت و لگد زدن بعد از مواجه شدن با نا کامی است !!

زمانی که کودک دچار قشقرق می شود ، والدین ممکن است از عدم موفقیت در تربیت فرزند خود مایوس شوند. بعضی از والدین ممکن است از این نوع رفتار چنان ناراحت شوند و بترسند که شروع کنند به آرام کردن ، تسکین دادن و آشتی کردن با او، تا کودک از ادامه این حالات اجتناب ورزد.عده ای دیگر ممکن است خودشان نیز عصبانی شوند و بر سر طفل داد بزنند.راستی شما از کدام دسته اید؟

بیشتر کودکان دیر یا زود دچار " قشقرق " می شوند؛ چندین علت برای شروع این حالت در این گروه سنی وجود دارد.

1-خواستن چیزی که قادر به داشتن آن نیستند.

او که تا به دیروز نوزادی بوده که تمام خواسته هایش توسط والدین برآورده شده و خودش را پادشاه جهان خویش میداند، حالا که مستخدمین او به او بی اعتنایی می کنند و در مقابل او قد علم می کنند، خشمگین می شود و متوجه دلیل کلمه " نه " که از والدینش می شود، نمی شود و این خشم و عصبانیت را درک نمی کند و هنوز کنترل این عصبانیت را یاد نگرفته است.

2-عدم توانایی کودک در برقراری رابطه کلامی است.

کودکان مطالب را بیشتر از آنچه قادر است با شما در میان بگذارد درک می کند. وقتی می خواهد مطلبی را به شما بگوید چگونگی بیان آن را نمی داند و همین عدم توانایی باعث عصبانیت او می شود.

3-گاهی اوقات خستگی،کم خوابی یا گرسنگی باعث قشقرق می شود.

4-گاهی اوقات وقتی کودک مجبور باشد از یک فعالیت به فعالیت دیگر بپردازد قشقرق به پا می کند؛ زیرا رها کردن فعالیتی که هم اینک به آن مشغول است برایش سخت است.

 

 

 

 

 

راه حل " قشقرق  " چیست ؟

کلیه مراقبت و کنترل مهار قشقرق کودکان تنها " آرام ماندن " است.

کودک نیاز دارد بداند وقتی که کنترل خود را از دست می دهد، می تواند روی بزرگسالانی که در اطرافش هستند و از او مراقبت می کنند حساب کند.

اگر شما نیز عصبانی و آشفته شوید و کنترل خود را از دست بدهید، فحشی بدهید و کتک بزنید و فریاد بکشید و بخواهید اینگونه کج خلقی او را مهار کنید، کودک می آموزد که فریاد زدن و کتک زدن و داد کشیدن راه نشان دادن عصبانیت است.

اجازه دهید تا زمانی که کودک نیاز دارد گریه کند ولی شما در کنارش آرام بمانید.

راه اشتباه این است که تسلیم او بشوید!!چون در این صورت می آموزد که با داد و فریاد و عصبانیت می تواند شما را به آنچه میل دارد، وادار کند.

 

آموزش مادرانه 2:

معنی " انضباط "چیست ؟

این کلمه از نظر بعضی از والدین به معنی تنبیه است و از نظر بعضی دیگر به معنای سخت گیر بودن؛ اما منظور از انضباط " آموزش دادن " و " تربیت کردن " است.

در یک رویکرد انضباطی سه مورد را باید در نظر گرفت:

1-انتظارات واقع بینانه

2-تعیین حدود

3-تغییر محیط

 

 

 

 

 

 

 

انتظارات واقع بینانه :

اگر انتظاراتی که از کودک خود دارید واقع بینانه باشد،از رفتار او کمتر احساس نا کامی می کنید.شما باید مطابق با گروه سنی کودکتان از او توقع داشته باشید.در اینصورت متوجه می شوید بسیاری از رفتارها و بدرفتاری های کودکتان به خاطر تمایل او به استقلال ، کنجکاوی،سطح فعالیت و توانایی محدودش برای اندیشیدن به نتیجه کارهای اوست.

تا جایی که ممکن است او را تحسین کنید؛ بچه ای که به خاطر رفتار صحیحش تحسین و تایید می شود نسبت به بچه ای که مورد مواخذه قرار می گیرد، انگیزه بیشتری برای خوش رفتاری دارد.

تغییر محیط :

کودک شما زمانی خوب رفتار می کند که در محیطی امن و متناسب با سن خود قرار بگیرد. بچه فعال به فضایی برای دویدن،بالا رفتن نیاز دارد؛ چه در داخل و چه در خارج از خانه، و گرنه روی مبلمان و کابینت بالا و پایین می رود!!

اگر کودک شما کنجگاو است اشیاء قیمتی و شکستنی را از جلوی دست او جمع کنید تا مرتب نشنوند به او " نه " بگویید.

تعیین حدود :

تعیین موثر حدود، یکی از مشکل ترین کارهایی است که والدین با آن مواجه می شوند. تجربه نشان داده که تعیین حدود برای حفظ ایمنی کودکشان معمولا" مشکل نیست. والدین می توانند کاری کنند که فرزندشان به شیر گاز دست نزند، اما اغلب والدین می گویند تعیین حدود در حیطه هایی که حد و مرز آن به اندازه حیطه ایمنی مشخص نیست مشکل است.

کودک نمی تواند رفتار خود را به درستی کنترل کند ولی شما می توانید با تعیین حدود ، ساختاری در اختیار او قرار دهید و با مرور زمان به او کمک کنید تا کنترل خود را به دست بیاورد.